Modellering
De Geologische Dienst Nederland – TNO werkt aan het
systematisch in kaart brengen van de Nederlandse ondergrond. Een manier om dat
te doen is door middel van voxelmodellen. Sinds 2007 wordt gewerkt aan het
GeoTOP model. GeoTOP is een model waarbij de ondergrond tot maximaal 50 m
beneden NAP in zgn. voxels van 100 x 100 x 0.5 m wordt ingedeeld, met de
geologische eenheid en grondsoort als attribuut, inclusief onzekerheden
(uitgedrukt als kans op voorkomen).
Het GeoTOP model is hiermee een opvolger van het Delfstoffen
Online model. De belangrijkste verschillen zijn de volgende:
- In GeoTOP wordt een detaillering aangebracht in de modellering van de Holocene lagen. In Delfstoffen Online worden de Holocene geologische eenheden in één laag meegenomen, in GeoTOP zijn de Holocene geologische eenheden uitgesplitst.
- De modelresolutie van Delfstoffen Online is 250 x 250 x 1 m, de modelresolutie voor GeoTOP is 100 x 100 x 0.5 m.
- De gebruikte interpolatietechniek is verschillend in beide modellen en wordt besproken in Maljers et al. (2013).
De invloed van de vooruitgang in het geologisch modelleren
worden besproken in het paper “Advances in constructing regional geological
voxel models, illustrated by their application in aggregate resource
assessments” (Maljers et al., 2013).
De werkwijze om te komen tot GeoTOP wordt uitgelegd in een
Nederlandstalig rapport (Stafleu et al., 2012) en in een paper (Stafleu et al.,
2011).
GeoTOP is voorzien van dezelfde parameters als Delfstoffen Online, waarmee winbaarheidsberekeningen zijn uitgevoerd. Omdat GeoTOP een gedetailleerder geologisch model heeft, worden die delen van DelfstoffenOnline, waarvoor een GeoTOP model beschikbaar is, vervangen door berekeningen op basis van GeoTOP. Deze vernieuwde delen zijn samengevoegd met het al bestaande DelfstoffenOnline model om zo te komen tot een landsdekkend model voor onshore Nederland.
De resultaten van GeoTOP moeten gezien het verschil in celgrootte
opgeschaald worden naar de modelresolutie van
Delfstoffen Online (250 x 250 x 1
m). Momenteel zijn de GeoTOP modelgebieden Zuid-Holland en
Rivierengebied op deze manier meegenomen (Figuur 1). De resultaten in de Viewer
Zand en Grind zijn daarmee een combinatie van twee modellen, dit kan op de
modelgrenzen leiden tot aansluitingsproblemen.
In het GeoTOP rapport (Stafleu et al., 2012) wordt in
paragraaf 4.6.9 uitvoerig ingegaan op het maken van de datasets van GeoTOP voor
Delfstoffen Online.
Figuur 1 GeoTOP modelgebieden Zuid-Holland en Rivierengebied
Figuur 2 Toegepaste werkwijze voor Delfstoffen Online
Data
De gegevens waarop GeoTOP en Delfstoffen Online zijn
gebaseerd zijn afkomstig uit DINO. Relevante parameters
afkomstig uit DINO,
zoals grondsoort, korrelgrootte en bijmengingen zijn geïnterpoleerd in 3D. Deze
interpolatie is uitgevoerd binnen de begrenzingen van de gemodelleerde
geologische eenheden die onderscheiden zijn in het ondiepe Nederlandse
ondergrond (Figuur 2).
Resultaten
Doordat de bodemopbouw in 3D wordt gemodelleerd, kunnen
binnen de totale geinventariseerde delfstofvoorraden geologisch winbare
hoeveelheden onderscheiden worden. Hierbij wordt bijvoorbeeld meegenomen het
effect van afdek- en stoorlagen, die een winproces kunnen bemoeilijken en zo onderliggende
delfstoffen onbereikbaar maken.
